ลาก่อนดวงหฤทัยแห่งฟิลิปปินส์

การจากไปด้วยมะเร็งลำไส้ใหญ่ของนางคอราซอน อาคิโน ก่อนพระอาทิตย์ขึ้นของวันเสาร์ที่ 31 ก.ค.เป็นการปิดตำนานชีวิตเหลือเชื่อของแม่บ้านคนหนึ่งซึ่งต้องรับภาระต่อสู้เผด็จการต่อจากสามีโดยไม่นึกไม่ฝัน กลายเป็นผู้ที่ได้รับความชื่นชมที่สุดคนหนึ่งในประวัติศาสตร์ของประเทศ 7000 เกาะ เป็นผู้นำการปฏิวัติประชาชนเรือนล้านที่ออกมากันเต็มถนน และเป็นประธานาธิบดีอีก 6 ปีก่อนกลับไปเป็นแม่บ้านตามเดิม จนกระทั่งเสียชีวิตด้วยวัย 76 ปี


แม้ว่าสามีของนางคอราซอน (แปลว่าสุดที่รัก) จะเป็นถึงผู้นำฝ่ายค้านฝีปากเอก นางคอราซอนก่อนวันที่ 21 ส.ค.2526 นั้นก็แทบไม่มีคนรู้จัก แต่เมื่อเบนิโต อาคิโน อดีตผู้นำฝ่ายค้านกล้าบินกลับฟิลิปปินส์โดยไม่ฟังคำขู่ของประธานาธิบดีเฟอร์ดินานด์ มาร์คอส เขาถูกจัดฉากยิงตายคาสนามบินทันที ทั่วโลกประณามระบอบมาร์คอสว่าอยู่เบื้องหลังแผนการนี้ เลยยิ่งเป็นการเร่งปฏิกิริยาให้กระบวนการโค่นล้มมาร์คอสรณรงค์อย่างเป็นล่ำเป็นสัน นางคอราซอนผู้มีรอยยิ้มอันอบอุ่น กลายมาเป็นสัญลักษณ์ของรากหญ้าฟิลิปปินส์ทั้งมวลในการเคลื่อนไหวหมายล้มเผด็จการ จนมาร์คอสต้องยอมให้มีการเลือกตั้งประธานาธิบดีในปี 2529


ขนาดเลือกตั้งแล้วมาร์คอสยังกล้าโกง เช่น บางเกาะประชากรมีแต่เต่าก็ลงคะแนนได้หมื่นกว่าตัว ผลคือชนะนางคอราซอนได้ แต่ทุกฝ่ายไม่เอาด้วย แม้แต่ทหารก็ยอมเปิดทางให้ประชาชนมือเปล่าบุกทำเนียบมาลากันยัง ทำให้ผู้ที่ทรงอำนาจสูงสุดของฟิลิปปินส์มายาวนานถึสองทศวรรษต้องบินหนีไปตรอมใจตายที่ฮาวายในอีกเพียง 3 ปีต่อมา


นางคอราซอนเป็นประธานาธิบดีที่ไม่โดดเด่นนักเมื่อเทียบกับฟิเดล รามอส คนที่รับสืบทอดอำนาจต่อจากเธอ แต่ก็สร้างเสถยรภาพให้กับประเทศชาติได้พอสมควร ความนิยมของเธอในหมู่ประชาชนและข้าราชการมีส่วนช่วยให้เธอรอดพ้นจากการก่อกบฏถึง 7 ครั้ง ส่วนเรื่องไม่ชอบมาพากลก็มีเหมือนกัน เช่นการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกร ไป ๆ มาๆ เอื้อประโยชน์ให้แก่ตระกูลเสียนี่ และมีการใช้กำลังกับชาวนาจนเจ็บตายกันจำนวนไม่น้อย


พีเพิ่ล พาวเออร์ ที่คอราซอน อาคิโน มีส่วนสำคัญในการสร้างนั้นนับเป็นคุณานุปการที่ยิ่งใหญ่ต่อชาวฟิลิปปินส์ แต่ในอีกแง่หนึ่งประชาชนก็ติดกับการใช้พลังมวลชนไล่ประธานาธิบดีที่เขาคิดว่าโกง ประธานาธิบดีโจเซฟ เอสตราด้า โดนเข้าไปเมื่อปี 2544 และทำให้นางกลอเรีย อาร์โรโย เถลิงอำนาจขึ้นมา ในวันนี้นางซูซาน โรเซส ภริยาม่ายของอดีตคู่แข่งชิงประธานาธิบดีกับนางกลอเรีย ก็กำลังรณรงค์มวลชนไล่นางกลอเรียออกจากตำแหน่งอย่างขะมักเขม้น

คมชัดลึก 4 สิงหาคม 2552